Cá đù khô.

VŨNG TÀU_Mùa mưa đã đến, có khi mưa dầm liên tục, nên trong bữa cơm hằng ngày, với món cá khô giản tiện dọn ra là được mọi người tán thưởng vì ăn rất “được cơm”. Có lẽ vì lý do này mà gần đây, các loại cá khô rất đắt hàng, đặc biệt là khô cá đù, một đặc sản dễ tìm từ các vùng biển Phước Tĩnh, Phước Hải, Long Hải, Cửa Lấp…

Cá đù có rất nhiều loại khác nhau như đù kẽm, đù sóc, đù đen, đù đỏ dạ,... Do giống cá này sống gần bờvà rất tạp ăn nên ngư dân có thể đánh bắt bằng đủ cách, như: cào lưới, đóngđáy, bủa lưới, câu... Đa số đều có giá khá rẻ, khoảng 40,000 – 50,000đồng/kg cá tươi tùy chủng loại và kích thước. Để làm khô giá rẻ thì người ta chọn các loại nhỏ con, ít béo như đù đen, đù kẽm… Cá chỉ được mỗ banh ngang (không róc bỏxương) khi ướp muối và phơi vài nắng. Giá khô đù loại này bán tại chợ hiện khoảng 75,000 đồng đến 100,000 đồng/kg tùy con lớn nhỏ và đã khô hẳn hay còn ươn ướt (hàng mới).

Nguyên liệu để làm khô đù một nắng thì chọn lọc hơn, do chỉ có cá đù sóc, loại có kích thước lớn gần 2 – 3 lần các loại đù thông thường mới có thể sử dụng làm loại đặc sản này. Đây là loại cá béo với rất nhiều mỡ trong cơ thể, mỗi kg khoảng 9 – 10 con, giá hiện nay là 70,000 – 80,000 đồng/kg cá tươi, làm thành khô phải có giá 220,000 –250,000 đồng/kg.

Sau khi được tuyển lựa kỹ (chủ yếu nhờ đặt hàng các ghe cào), cá đù sóc được cắt đầu, rửa sạch và ướp nhiều giờ liền trong nước đá lạnh, công đoạn này nhằm làm cho cá cứng, thuận lợi cho việc róc xương, ướp tẩm gia vị và cũng giữ cho sản phẩm có mẫu mã đẹp, bắt mắt người tiêu dùng.

Sau khi ướp tẩm, cá được đưa lên giàn phơi. Tùy vào thời tiết, có thể phơi cá từ 1 đến 1 ngày rưỡi. Sau đó, toàn bộ sản phẩm được cất trong ngăn mát tủ lạnh trước khi được bán ra.

Khô đù một nắng có thể được chiên vàng hoặc nướng, và khác với cá được phơi khô hoàn toàn, khi chín thì da khô đù một nắng thường phồng rộp lên. Loại khô này có vị ngọt dịu, deo dẻo và đặc biệt thịt mềm, hậu bùi. Tùy theo khẩu vị và sở thích, loại khô đặc sản này có thể được ăn ngay sau khi nướng, chiên, hoặc biến hóa thành những món gỏi trộn cóc, xoài, thơm…, và đều đặc biệt thơm ngon.

Một gánh cá khô bán bên ngoài chợ Bà Rịa. 

Nồi cá bống kho tiêu và nước mắt của Mẹ

Bài rất ngắn. Câu chuyện rất thật. Nhắn với ai vừa ra khỏi các trại cải tạo, nay đã tìm đến các nước tự do, chớ bao giờ quên hình ảnh đầy nước mắt của các bà Mẹ Việt Nam trong hơn ba chục năm qua.

Ba mươi tuổi đầu, lận đận chiến chinh, chưa kịp lấy vợ thì trời sập.

Đi tù .

Mẹ thăm nuôi 6 tháng một lần .

Quà chỉ có nồi cá bống kho tiêu và nước mắt thương con.

Được 3 năm thấy mẹ già đi, tóc bạc phơ. Thương mẹ, hắn bảo mẹ đừng lên thăm nữa. Nhưng đến kỳ thăm lại đi ra đi vào ,trông ngóng mẹ. Suốt hai năm không thấy mẹ lên thăm.

Được tha, về nhà mới hay khi mẹ về gặp mưa bị cảm nặng trong lần thăm nuôi sau cùng và đã qua đời hai năm rồi.

Giỗ mẹ, hắn đi chợ mua cá bống về kho tiêu. Giỗ xong bưng chén cơm và đĩa cá bống kho tiêu cúng mẹ xuống ăn, hình như có vị mặn của nước mắt.

" Mỗi năm cứ đến ngày oan trái
Ta thắp hương lòng để nhớ thương."

Thanh Nam